Thực chất, trẻ sau 1 tuổi hoàn toàn đã có thể chỉ dùng sữa tươi với một lượng vừa phải để nhường chỗ cho những thực phẩm giàu dưỡng chất khác.
Có nhiều lý do để trì hoãn cho bé sử dụng sữa tươi thay sữa mẹ hoặc sữa bột cho đến sau sinh nhật đầu tiên của bé :
Trẻ sơ sinh không thể tiêu hóa sữa bò hoàn toàn hoặc dễ dàng như với sữa mẹ hoặc sữa bột. Sữa bò có chứa nồng độ protein (đạm) và khoáng chất cao, có thể làm ảnh hưởng đến thận chưa trưởng thành của bé do đó Tổ chức Y tế Thế giới khuyên không nên dùng sữa tươi cho trẻ dưới 12 tháng tuổi. Ngoài ra, sữa bò cũng không cung cấp đủ sắt, vitamin C, và các chất dinh dưỡng cần thiết khác cho nhu cầu của trẻ dưới 1 tuổi, có thể gây ra thiếu máu thiếu sắt ở một số em bé. Đó là chưa kể đạm sữa bò có thể gây kích ứng niêm mạc trong hệ tiêu hóa của bé (còn gọi là hiện tượng dị ứng sữa bò), dễ dẫn đến tình trạng bé đi phân nhầy có máu. Cuối cùng, sữa bò cũng không cung cấp đủ các loại chất béo lành mạnh cần thiết cho bé phát triển trong khoảng thời gian này.
Trên 1 tuổi, hệ tiêu hóa của bé đã sẵn sàng để tiêu hóa được sữa bò tươi. Và lúc này sữa bò tươi là nguồn cung cấp canxi dồi dào, giúp hệ xương và răng chắc khỏe, giúp điều hòa quá trình đông máu và kiểm soát cơ bắp. Trong sữa tươi còn thường được bổ sung một lượng vitamin D nhất định, giúp cơ thể bé hấp thụ canxi tốt hơn, đây là điều quan trọng cho sự phát triển cơ xương. Nếu con bạn được tiếp nhận đủ canxi ngay từ giai đoạn này, nhiều nghiên cứu cho thấy bé sẽ ít có nguy cơ bị cao huyết áp, đột quỵ, ung thư ruột kết, gãy xương hông… trong những giai đoạn sau này của cuộc đời.
Ngoài ra, sữa bò tươi cũng cung cấp chất đạm cho tăng trưởng, cũng như carbohydrate - năng lượng mà bé cần để chập chững cả ngày.
Nhưng các mẹ nên lưu ý là không nên cho bé uống quá nhiều sữa bò trong 1 ngày. Theo Viện Hàn lâm Nhi khoa Mỹ (AAP), hầu hết trẻ em sẽ nhận được đủ lượng canxi và vitamin D nếu uống 300-400ml (khoảng 2 ly) sữa bò mỗi ngày. Không nên cho bé uống nhiều hơn 3 ly sữa mỗi ngày vì con bạn có thể không ăn thêm được các thực phẩm giàu dưỡng chất khác. Nếu bé vẫn còn khát thì nên cho bé uống nước thay vì cho uống sữa.
Một số bà mẹ vẫn tiếp tục cho bé bú mẹ khi bé trên 1 tuổi, việc này có thể cung cấp thêm cho bé một số kháng thể giúp bé chống lại một số bệnh nhiễm khuẩn sau này. Tuy nhiên, một số nghiên cứu gần đây cho thấy nếu bé bú mẹ lâu quá sau 1 tuổi thì cũng có thể có nguy cơ bị thiếu sắt.
Và sau đây là thắc mắc của bạn Ngọc Thu (ngocthu...@yahoo.com)
Chào bác sĩ,
Con trai em nay được 11 tháng tuổi, bé đang ăn dặm và uống sữa bột công thức. Cho em hỏi là khi nào thì bé có thể uống được sữa tươi? Và khi nào thì bé hoàn toàn có thể thay thế sữa bột công thức bằng sữa tươi?
Xin cho em biết thành phần dinh dưỡng giữa hai loại là có khác biệt nhau lắm không? Thường thì sữa tươi có phải bảo quản lạnh, như thế có ảnh hưởng đến tiêu hóa của bé không?
Một số người cho rằng thời điểm này bé cần uống sữa nhiều hơn là ăn dặm nên em chỉ cho bé ăn ngày 2 bữa, sáng và chiều tối và uống thêm 5 cữ sữa (180ml mỗi lần). Như vậy có hợp lý không? Mong bác sĩ tư vấn giúp em nhé.
Em xin cám ơn!
Trả lời:
Chào Ngọc Thu,
Thành phần chính của sữa tươi phải là sữa bò tươi nguyên chất sau khi đã diệt trùng, không pha trộn thêm bất kỳ thứ gì khác. Sữa tươi là một nguồn dinh dưỡng rất quý đối với trẻ, nhưng so với sữa mẹ, thành phần của sữa tươi có nhiều đạm và chất béo trong sữa là "chất béo no” nên gây quá tải cho thận.
Thành phần đạm casein chiếm đa số trong sữa nên rất khó tiêu đối với trẻ nhỏ do đó Tổ chức Y tế Thế giới khuyên không nên dùng sữa tươi cho trẻ dưới 12 tháng tuổi.
Sữa công thức được chế biến dựa trên những thành phần cơ bản của sữa mẹ, tùy theo tháng tuổi của trẻ sẽ dùng các loại sữa sao cho phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
- Sữa công thức I: dùng cho trẻ mới sinh đủ tháng đến 6 tháng tuổi, đặc điểm của các loại sữa này là có thành phần các chất dinh dưỡng gần giống với sữa mẹ, tỷ lệ các chất dinh dưỡng được cân đối hợp lý, phù hợp với sự hấp thu và chuyển hóa của trẻ, ít gây rối loạn tiêu hóa.
- Sữa công thức II: dùng cho trẻ trên 6 tháng đến 12 tháng, loại này có thành phần các chất dinh dưỡng cao hơn sữa công thức loại I, nhất là chất đạm để phù hợp với sự tăng trưởng và phát triển của bé.
-Bé từ 1-5 tuổi: chế độ ăn chính hàng ngày là cháo, cơm, mì, súp, bún, phở… bé vẫn cần 500ml sữa mỗi ngày, với lứa tuổi này bạn có thể dùng tất cả các loại sữa hoặc các chế phẩm từ sữa dành cho bé trên một tuổi như sữa tươi, sữa bột nguyên kem, sữa chua…
Bé trên 1 tuổi có thể uống được sữa tươi, tiện lợi và ngon, sữa tươi có nhiều hệ men tiêu hóa nên dễ tiêu hơn sữa công thức. Sữa tươi và sữa bột công thức có giá trị dinh dưỡng gần như tương đương nhau, chỉ khác sữa tươi ở một vài thành phần dinh dưỡng.
Tuy nhiên, bạn nên chọn sữa sao cho phù hợp với lứa tuổi, sự phát triển thể chất và theo sở thích của trẻ, không nhất thiết phải chuyển sang sữa tươi hoàn toàn, bạn có thể kết hợp cả hai loại nếu trẻ thích và lên cân tốt.
Sữa tươi tiệt trùng thường được xử lý ở nhiệt độ cao (từ 140 - 143ºC) trong khoảng thời gian ngắn 5 giây, nên sữa có thể được bảo quản ở nhiệt độ bình thường và thường có thời hạn sử dụng từ 6 tháng - 1 năm, bạn yên tâm cho bé dùng không ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ.
Bạn không cho biết cân nặng và chiều cao của trẻ nên BS không rõ trẻ phát triển thể chất và dinh dưỡng có tốt không? Tuy nhiên, bé 11 tháng tuổi bạn cho chế độ ăn như vậy là chưa phù hợp. Sữa là nguồn dinh dưỡng không thể thiếu, nhưng bé càng lớn thì nhu cầu năng lượng càng cao, bạn không thể thay thế bữa ăn bằng sữa được bạn ạ.
Cữ chính mỗi ngàycủa trẻ bạn phải đảm bảo từ 3-4 cữ bằng cháo xay hoặc bột với đầy đủ 4 nhóm thức ăn, lượng sữa khoảng 600ml, thêm sữa chua, phô mai, váng sữa, trái cây các loại cho các cữ phụ nhé.
Thân ái!
Theo alobacsi
